مقدمه
شیرهای آب قطعاتی در داخل خانه هستند که معمولا تا زمانی که خراب نشود، کسی به نگهداری از آن‌ها توجهی نمی‌کند. علیرغم این کم توجهی، شیر آب یکی از مهم‌ترین بخش‌های تأسیسات خانگی و آشپزخانه است. این شیرهای آب که قرار است شدت آب را تنظیم کنند و یا از فوران آب جلوگیری کنند، گاهی اوقات خودشان دچار مشکل می‌شوند. یکی از شایع‌ترین مشکلاتی که ممکن است در این مورد رخ دهد، هرز شدن شیر آب است.
این مشکل، موقتی نیست و باید چاره‌ای جدی برای حل آن پیدا کرد. ما در این مطلب قصد داریم راهکارهایی برای شما ارائه بدهیم تا ببینید که با هرز شدن شیر آب چه کار باید کرد و در چه مواردی می‌توانید در خانه شیر آب را تعمیر کنید و در چه مواردی نیاز به تعمیرکار است. پس با ما همراه باشید.
انواع شیرآلات
اگر سری به بازار بزنید و از یک فروشنده شیرآلات بخواهید که شیر آب به شما معرفی کند، تعداد بسیار زیادی از شیر را برای شما معرفی خواهد کرد. شیرها از منظرهای مختلفی دسته بندی می‌شوند. به عنوان مثال، شیرها از نظر مکان استفاده، به شیرهای حمام، آشپرخانه، روشویی و دستشویی تقسیم می‌شوند. اگر شیر آلات را بخواهیم از نظر فرآیند عملی آن مورد بررسی قرار بدهیم، انواع مختلفی از شیر مانند شیر اهرمی، فلکه‌ای، پدالی و هوشمند را می‌توان نام برد. همچنین از نظر جنس نیز می‌توان شیرآلات را تقسیم کرد و آن‌ها در دسته‌بندی‌هایی مانند شیرآلات برنجی، فولادی، آهنی، مسی و غیره قرار دارد. هر کدام از این شیر آلات ممکن است دچار مشکل هرز شدن شوند و این مشکل ارتباط چندانی به نوع شیر ندارد. فقط برای برخی از شیرها بیشتر این مشکل ایجاد می‌شود.
هرز شدن شیر آب
هرز شدن شیر آب نوعی مشکل است که وقتی ایجاد می‌شود که شیر نتواند به خوبی آب را نگه دارد. این مشکل در تمامی شیرها ممکن است. این مشکل معمولا در ابتدا به شکل مشکل در قطع آب دیده می‌شوند. به عنوان مثال شیر آب را ممکن است تا آخر سفت ببندید ولی باز هم ببینید که آب به صورت چکه چکه یا به صورت جریان پرفشار هنوز از شیر بیرون می‌آید. در چنین مواردی شاهد هرز شدن شیر آلات بوده‌ایم.
با این حال، چکه کردن آب و قدم قطع آب ممکن است به خاطر هرز شدن شیر نیز نباشد. ممکن است واشر شیر خراب شده باشد و یا شدت جریان آب زیاد باشد و یا پیچ بستن شدن آب شیر دچار نقص باشد. با این حال، هرز شدن شیر آب هم می‌تواند به عنوان یک گزینه مناسب تلقی شود.
علت هرز شدن شیر آب
شیر آب به دلایل مختلفی ممکن است که دچار هرز شدن شود. به عنوان مثال گاهی ممکن است که شیر آب به خاطر پایان یافتن عمر مفید آن دچار این مشکل شود. این مشکلات مثلا در شیرهایی که از فلزاتی با استحکام کمتر ساخته می‌شوند بسیار رخ می‌می‌دهد و اکثر این شیرها حتا به مدت دو سال نیز نمی‌توانند به خوبی کار کنند. گاهی این مشکل از استفاده نادرست از شیر ایجاد می‌شود. مثلا باز و بسته کردن‌های مکرر ممکن است منجر به چنین مشکلی شود و شیر دچار هرز شدن شود. هر چقدر که شیر آب را کمتر باز و بسته کنید عمر آن بیشتر خواهد بود. گاهی نیز تغییر جریان آب از گرم به سرد باعث می‌شود که شیر استحکام خود را از دست بدهد و پس از مدتی دچار چکه شود. همانطور که می‌دانید آب بسیار گرم و آب بسیار سرد وقتی به طور متناوب به یک سطح با استحکام کم برخورد کنند، باعث می‌شود که آن سطح کارایی خود را از دست بدهد. همچنین از آن جایی که آب در گذر زمان در فلزات خوردگی ایجاد می‌کند، می‌توان آن را از علت‌های هرز شدن شیر آب دانست.
محل دقیق خرابی شیر
هرز شدن شیر آب معمولا در قسمت هرزی رخ می‌دهد. تقریبا هیچ راه مرسوم دیگری نیز جز تعویض مغزی شیر وجود ندارد. با این حال باید توجه کنید که باید در ابتدا حتما مطمئن شوید که مشکل مغزی شیر آب است. بخش‌های دیگر شیر را مانند واشرها و پیچ‌ها (در شیرهای پیچ‌دار) و پدال‌ها (در شیرهای پدالی) مورد بررسی قرار بدهید. پس از این که این راه‌ها جوابگو نبود و هنوز شیر آب چکه می‌کرد آن وقت می‌توانید به تعویض مغزی شیر آب فکر کنید.
نحوه حل مشکل هرز شدن شیر آب
بستن آب
اولین کاری که باید برای تعویض مغزی شیر آب انجام بدهید این است که جریان اصلی آب را ببندید. گاهی اوقات با استفاده از قطع شیر کلی خانه می‌توان آب را قطع کرد و گاهی ممکن است که شیرهای بین شیر آب و جریان اصلی را ببینید. در صورت امکان حالت دوم را انجام بدهید و جریان اصلی را از نزدیک‌ترین جا به شیر اصلی آب ببندید. برای شیرهایی که هم آب سرد دارند و هم آب گرم دارند نیز باید هر دو جریان آب را قطع کنید و فقط به بستن یکی از جریان‌ها بسنده نکنید.
برداشتن قطعات جانبی
مرحله بعد این است که دسته شیر را با برداشتن پوشش کوچک وسط آن بردارید و پیچ دسته را باز کنید. گاهی ممکن است که به راحتی باز نشود. پس از این مرحله شیر آب باز خواهد شد. این مسئله البته برای شیرهای دو جریانه است. در شیرهای مانند شیرهای پدالی ممکن است که چنین حالتی وجود نداشته باشد. در چنین شیرهایی به طور کلی باید پیچ روی بدنه را باز کنید. این فرمول کلی در مورد مغزی شیر آب است. در شیر آب های مختلف که دچار مشکل هرز شدن شده‌اند ممکن است که این پیچ در شیر آلات مختلف در جاهای مختلفی قرار دارد. پس شما باید بدانید که قرار است به مغزی شیر برسید و برای این کار باید قطعات اصلی شیر آب را باز کنید.
در برخی از شیرها ممکن است که با باز کردن قطعات اصلی، جریان آب به روی دست شما بپاشد. این اتفاق طبیعی است و در صورتی که شیر آب را بسته باشید بدون شک این جریان آب پس از چند ثانیه قطع خواهد شد. این آب آبی است که در لوله بوده است.
درآوردن مغزی
پس از این که توانستید مغزی را خارج کنید، مغزی خریداری شده را با آن تطابق بدهید. این مسئله در حالتی اتفاق خواهد افتاد که شما مغزی را بشناسید. در صورتی که مغزی را نشناسید باید ابتدا مغزی را باز کرده و آن را پیش فروشنده شیر آلات ببرید تا بتواند با یک مغزی جدید هرز شدن شیر آب شما را حل کند. حتما به این نکنه توجه داشته باشید که مغزی جدید باید دقیقا شبیه به مغزی قبلی باشد. در صورتی که این اتفاق نیفتد، مغزی در جای اصلی قرار نخواهد گرفت و برای بار دوم مجبور هستید که آن را تعویض کنید.
همچنین ممکن است که این قطعه روی شیر آب شما نصب شود ولی باز هم به خوبی نتواند مشکل شما را حل کند و شیر هنو نتواند جریان آب را به خوبی کنترل کند.
قرار دادن مغزی
پس از این که توانستید مغزی موردنظر را به درستی خریداری کنید، باید آن را سر جای اصلی قرار بدهید و سپس قطعاتی که باقی مانده است. دقت در نصب مجدد بسیار ضروری است و گاهی حتی کج سوار کردن یک واشر می‌تواند مشکلات جانبی برای شما به وجود بیاورد. به همین دلیل بهتر است در صورتی که تخصصی در این کار ندارید آن را به تعمیر کار بسپارید و مشکلات احتمالی را به صفر برسانید.
پس از این که مغزی را نصب کردید، می‌توانید جریان آب اصلی خانه را که قطع کرده‌اید باز کنید. پس از آن نیز می‌توانید که مشکل شیر آب را بررسی کنید و ببینید که با تعویض مغزی مشکل جریان آب حل شده است یا خیر. در صورتی که این مشکل حل نشده بود، ممکن است که مشکل از قطعات دیگر شیر آب، عدم نصب درست مغزی و یا خراب بودن آن یا زنگ زدگی لوله‌های منتهی به مغزی است.
شیرهای مختلف
اگر شیر آب مورد نظر شما جزو شیر آلات اهرمی است و با شیر آلات مرسوم پیچی در خانه‌ها متفاوت است، به جای مغزی، قطعه‌ای با نام کارتریج را خواهید دید. برای حل مشکل هرز شدن شیر آب باید این کارتریج را طبق فرآیند گفته شود تعویض کنید و در کلیت این فرآیند تفاوتی ایجاد نمی‌کند.
در برخی از مدل‌های شیر آب مانند شیر آب‌های هوشمند نیز نه کارتریج وجود دارد و نه مغزی. در این نوع شیر آب‌ها از چشمی‌های هوشمند برای تشخیص کنترل آب استفاده می‌شود و در صورتی که شیر دچار هرزی باشد احتمالا این چشمی خراب شده است. برای رفع مشکل این نوع شیرها به تنهایی اقدامی انجام ندهید و حتما آن را به تعمیرکاری خبره بسپارید.
سخن پایانی
ما در این مطلب نگاهی به هرز شدن شیر آب مختلف انداختیم و دیدیم که چه نوع شیر آبی ممکن است دچار این مشکل بشود. همچنین راهکارهایی نیز در این مورد به شما ارائه کردیم. در صورتی که می‌بینید شیر دارای شرایط نامناسبی است و تخصصی در این کار دارید می‌توانید آن را تعویض کنید ولی به صورت کلی برای جلوگیری از نصب اشتباه و یا خطرات دیگر بهتر است که آن را به تعمیرکاری مناسب بسپارید تا در عرض چند دقیقه این مشکل شیر آب را برای شما حل کند.
